نماز مسافر: شرط اول
فصل سوم در نماز مسافر
بر مكلف واجب است كه در سفر نمازهاى چهار ركعتى را - البته به شرائطى كه مى آيد - قصر كند يعنى آن ها را دو ركعتى بخواند و اما نماز صبح و مغرب شكسته نمى شود و در شكسته شدن نماز براى مسافر چند شرط است .
شرط اول
1 - قصد پيمودن مساحت و مسافت عبارت است از رفتن هشت فرسخ و يا برگشتن آن مقدار هشت فرسخ مركب از رفتن و برگشتن بشرطى كه رفتنش كمتر از چهار فرسخ نباشد حال چه اينكه رفتن و برگشتنش متصل باشد و يا آن كه بعد از تمام شدن رفتن يك شب و يا بيشتر بماند و سپس برگردد بشرطى كه بده روز كه اقامه با آن محقق مى شود نرسد و قواطع ديگر سفر كه بيانش مى آيد در بين فاصله نشود كه در اين سه صورت نماز او شكسته مى شود چيزى كه هست در صورت اخير احتياط شديد در اين است كه هم شكسته بخواند و هم تمام هم روزه بگيرد و هم آن را قضاء كند.
مساءله 1 - فرسخ عبارت است از سه ميل و هر ميل عبارت است از چهار هزار ذراع با ذراع دستى كه طول آن بيست و چهار انشگت باشد و با انگشتى كه پهناى آن هفت جو باشد و هر جوى به پهناى هفت مو از موهاى متوسط يابو) باشد و اگر مسافت كمتر از اين باشد هر چند مقدارى مختصر نمازش شكسته نمى شود و همچنان تمام است .
مساءله 2 - اگر رفتن به مقدار پنج فرسخ و برگشتن سه فرسخ باشد واجب است نماز را شكسته بخواند و در عكس اين صورت نماز شكسته نمى شود و اگر در مسافتى كمتر از چهار فرسخ چند بار رفت و آمد كند كه رو بر هم هشت فرسخ و يا بيشتر راه رفته باشد نماز شكسته نمى شود هرچند اين رفت و آمد در خارج از حد ترخص باشد پس ناگزير بايد مجموع يك بار رفتن و يك بار برگشتن هشت فرسخ شود تا نماز شكسته شود.
مساءله 3 - اگر براى شهرى كه به سوى آن حركت مى كند دو راه باشد يكى هشت فرسخ و ديگرى كمتر اگر مكلف راه دورتر را برود نماز را مى شكند و اگر كوتاه تر را برود تمام مى خواند و اگر راه كوتاهتر كمتر از چهار فرسخ باشد و از همان راه برود همچنان نماز را تمام مى خواند هرچند كه در مراجعت از راه دورتر برگردد و رو بر هم رفتن و برگشتنش مسافت شرعى شود.
مساءله 4 - ابتداء مسافت از ديوار شهر حساب مى شود و در شهرهائى كه ديوار ندارد از خانه هاى آخر شهر حساب مى شود البته اين مربوط به شهرهاى معمولى است نه شهرهاى بسيار بزرگ چون در شهرهائى كه بطور خارق العاده بزرگ باشد مبداء سفر آخر محله اى است كه مكلف در آن محل زندگى مى كند اين در صورتى است كه محله هاى شهر از هم جداو نظير چند قريه ى نزديك به هم باشد و اما اگر محل ها متصل بهم باشد مسئله مورد اشكال خواهد بود و احتياط آن است كه در اين گونه موارد اگر از آخر شهر تا مقصد سفر هشت فرسخ نباشد ولى از محل سكونت تا آنجا هشت فرسخ باشد يك نماز چهار ركعتى بخواند و هم دو ركعتى هرچند كه فتوى دادن به اينكه درمثل چنين شهرهائى مبداء حساب از منزل است بعيد نيست .
مساءله 5 - اگر مكلف قصد داشته باشد به شهرى سفر كند كه شك دارد در اينكه هشت فرسخ هست يا نه و يا معتقد باشد باينكه هشت فرسخ نيست بعد در بين راه معلوم شود كه هشت فرسخ هست نماز را شكسته مى خواند هر چند كه از آنجا تا مقصد هشت فرسخ باقى نمانده باشد.
مساءله 6 - هشت فرسخ بودن مسافت از چند راه ثابت مى شود يكى اينكه خود شخص يقين به آن داشته باشد دوم اينكه دو شاهد عادل بآن شهادت داده باشد.
و اما اگر يك شاهد شهادت بدهد احتياط آن است كه بين شكسته و تمام جمع كند حال اگر شك دارد كه آيا مساحت بمقدار هشت فرسخ هست يا نه و يا مظنه دارد به اينكه اين مقدار هست بايد نماز را تمام بخواند و در چنين فرضى اندازه گيرى كه مستلزم خرج باشد واجب نيست .
بله تحقيق كردن از راه پرسيدن از اين و آن و امثال پرسش واجب است بنا بر احتياط و اگر شخصى عامى اصلا نداند كه مسافت شرعى سفر چند فرسخ است و تمكن از تقليد هم ندارد بر او واجب است احتياط كند به اينكه نمازهاى چهار ركعتى را هم چهار ركعتى بخواند و هم دو ركعتى .
مساءله 7 - اگر معتقد باشد به اينكه سفرش هشت فرسخ هست و بهمين جهت نماز را شكسته بخواند و بعد معلوم شود كه هشت فرسخ نبوده واجب است نماز را دوباره بخواند و اگر معتقد شد به اينكه بمقدار هشت فرسخ نيست بعد معلوم شد هشت فرسخ بوده واجب است در وقت اعاده كند بنابراقوى و در خارج وقت قضاء كند بنابر احتياط.
مساءله 8 - در مسافرت هاى دورى معيار در رفتن (كه نبايد كمتر از چهار فرسخ باشد) آن نقطه اى است كه مقابل و رو بروى مبداء سير است كه اگر كل مسافت دائره اى بقدر مساحت و يا بيشتر آن باشد نماز شكسته مى شود هرچند كه او در محلى قبل از آن نقطه كار داشته باشد البته به شرطى كه سرش تا آن نقطه ( يعنى نقطه مقابل ) چهار فرسخ باشد و نزديك تر به احتياط آن است كه در صورتى كه شغلش قبل از نقطه مقابل باشد هم شكسته بخواند و هم تمام .
بر مكلف واجب است كه در سفر نمازهاى چهار ركعتى را - البته به شرائطى كه مى آيد - قصر كند يعنى آن ها را دو ركعتى بخواند و اما نماز صبح و مغرب شكسته نمى شود و در شكسته شدن نماز براى مسافر چند شرط است .
شرط اول
1 - قصد پيمودن مساحت و مسافت عبارت است از رفتن هشت فرسخ و يا برگشتن آن مقدار هشت فرسخ مركب از رفتن و برگشتن بشرطى كه رفتنش كمتر از چهار فرسخ نباشد حال چه اينكه رفتن و برگشتنش متصل باشد و يا آن كه بعد از تمام شدن رفتن يك شب و يا بيشتر بماند و سپس برگردد بشرطى كه بده روز كه اقامه با آن محقق مى شود نرسد و قواطع ديگر سفر كه بيانش مى آيد در بين فاصله نشود كه در اين سه صورت نماز او شكسته مى شود چيزى كه هست در صورت اخير احتياط شديد در اين است كه هم شكسته بخواند و هم تمام هم روزه بگيرد و هم آن را قضاء كند.
مساءله 1 - فرسخ عبارت است از سه ميل و هر ميل عبارت است از چهار هزار ذراع با ذراع دستى كه طول آن بيست و چهار انشگت باشد و با انگشتى كه پهناى آن هفت جو باشد و هر جوى به پهناى هفت مو از موهاى متوسط يابو) باشد و اگر مسافت كمتر از اين باشد هر چند مقدارى مختصر نمازش شكسته نمى شود و همچنان تمام است .
مساءله 2 - اگر رفتن به مقدار پنج فرسخ و برگشتن سه فرسخ باشد واجب است نماز را شكسته بخواند و در عكس اين صورت نماز شكسته نمى شود و اگر در مسافتى كمتر از چهار فرسخ چند بار رفت و آمد كند كه رو بر هم هشت فرسخ و يا بيشتر راه رفته باشد نماز شكسته نمى شود هرچند اين رفت و آمد در خارج از حد ترخص باشد پس ناگزير بايد مجموع يك بار رفتن و يك بار برگشتن هشت فرسخ شود تا نماز شكسته شود.
مساءله 3 - اگر براى شهرى كه به سوى آن حركت مى كند دو راه باشد يكى هشت فرسخ و ديگرى كمتر اگر مكلف راه دورتر را برود نماز را مى شكند و اگر كوتاه تر را برود تمام مى خواند و اگر راه كوتاهتر كمتر از چهار فرسخ باشد و از همان راه برود همچنان نماز را تمام مى خواند هرچند كه در مراجعت از راه دورتر برگردد و رو بر هم رفتن و برگشتنش مسافت شرعى شود.
مساءله 4 - ابتداء مسافت از ديوار شهر حساب مى شود و در شهرهائى كه ديوار ندارد از خانه هاى آخر شهر حساب مى شود البته اين مربوط به شهرهاى معمولى است نه شهرهاى بسيار بزرگ چون در شهرهائى كه بطور خارق العاده بزرگ باشد مبداء سفر آخر محله اى است كه مكلف در آن محل زندگى مى كند اين در صورتى است كه محله هاى شهر از هم جداو نظير چند قريه ى نزديك به هم باشد و اما اگر محل ها متصل بهم باشد مسئله مورد اشكال خواهد بود و احتياط آن است كه در اين گونه موارد اگر از آخر شهر تا مقصد سفر هشت فرسخ نباشد ولى از محل سكونت تا آنجا هشت فرسخ باشد يك نماز چهار ركعتى بخواند و هم دو ركعتى هرچند كه فتوى دادن به اينكه درمثل چنين شهرهائى مبداء حساب از منزل است بعيد نيست .
مساءله 5 - اگر مكلف قصد داشته باشد به شهرى سفر كند كه شك دارد در اينكه هشت فرسخ هست يا نه و يا معتقد باشد باينكه هشت فرسخ نيست بعد در بين راه معلوم شود كه هشت فرسخ هست نماز را شكسته مى خواند هر چند كه از آنجا تا مقصد هشت فرسخ باقى نمانده باشد.
مساءله 6 - هشت فرسخ بودن مسافت از چند راه ثابت مى شود يكى اينكه خود شخص يقين به آن داشته باشد دوم اينكه دو شاهد عادل بآن شهادت داده باشد.
و اما اگر يك شاهد شهادت بدهد احتياط آن است كه بين شكسته و تمام جمع كند حال اگر شك دارد كه آيا مساحت بمقدار هشت فرسخ هست يا نه و يا مظنه دارد به اينكه اين مقدار هست بايد نماز را تمام بخواند و در چنين فرضى اندازه گيرى كه مستلزم خرج باشد واجب نيست .
بله تحقيق كردن از راه پرسيدن از اين و آن و امثال پرسش واجب است بنا بر احتياط و اگر شخصى عامى اصلا نداند كه مسافت شرعى سفر چند فرسخ است و تمكن از تقليد هم ندارد بر او واجب است احتياط كند به اينكه نمازهاى چهار ركعتى را هم چهار ركعتى بخواند و هم دو ركعتى .
مساءله 7 - اگر معتقد باشد به اينكه سفرش هشت فرسخ هست و بهمين جهت نماز را شكسته بخواند و بعد معلوم شود كه هشت فرسخ نبوده واجب است نماز را دوباره بخواند و اگر معتقد شد به اينكه بمقدار هشت فرسخ نيست بعد معلوم شد هشت فرسخ بوده واجب است در وقت اعاده كند بنابراقوى و در خارج وقت قضاء كند بنابر احتياط.
مساءله 8 - در مسافرت هاى دورى معيار در رفتن (كه نبايد كمتر از چهار فرسخ باشد) آن نقطه اى است كه مقابل و رو بروى مبداء سير است كه اگر كل مسافت دائره اى بقدر مساحت و يا بيشتر آن باشد نماز شكسته مى شود هرچند كه او در محلى قبل از آن نقطه كار داشته باشد البته به شرطى كه سرش تا آن نقطه ( يعنى نقطه مقابل ) چهار فرسخ باشد و نزديك تر به احتياط آن است كه در صورتى كه شغلش قبل از نقطه مقابل باشد هم شكسته بخواند و هم تمام .
+ نوشته شده در جمعه یکم دی ۱۳۹۱ ساعت 19:28 توسط علی اصغر باقری
|